Đội K73 ra đời năm 2001 tại rốn lũ Đồng Tháp Mười, cách biên giới Campuchia chừng 3km nên gặp không ít khó khăn. Với ý chí của người lính, cán bộ, chiến sĩ K73 khẩn trương tập kết phương tiện và nắm các nguồn thông tin về địa danh quân tình nguyện cùng chuyên gia Việt Nam hy sinh trên địa bàn tỉnh Svây Riêng và thủ đô Phnom Penh.
Tiễn Đội K73 sang Campuchia làm nhiệm vụ. (Ảnh do Đội K73 cung cấp).
Bốc từng nắm đất
Theo đại tá Nguyễn Văn Hoàng - Đội trưởng K73, biện pháp chủ yếu để truy tìm hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện và chuyên gia hy sinh trên đất Campuchia là cử cán bộ của đội phối hợp với Đội hợp tác của nước bạn dùng xe máy xuống từng phum, sóc khảo sát, xác minh nguồn tin hoặc phiếu báo mộ liệt sĩ do cựu chiến binh, thân nhân liệt sĩ, nhân dân nước bạn cung cấp.
“Từ năm 2001 đến nay, chúng tôi đón 127 đoàn cựu chiến binh và thân nhân liệt sĩ đến đặt quan hệ dẫn đường tìm hài cốt, trong đó có 43 đoàn tìm được hài cốt đồng đội”- đại tá Nguyễn Văn Hoàng thông tin. Ở những địa bàn hẻo lánh, không có đường giao thông, K73 tổ chức từng tổ nhỏ hành quân bộ, dùng cuốc, xẻng đào bới, tìm kiếm từ mảnh xương, vật kỷ niệm của đồng chí mình.
Chiến sĩ Bùi Minh Đăng (quê xã Long Thuận, huyện Thủ Thừa, Long An), nhập ngũ năm 2010, tâm sự: “Ngày đầu về K73, cùng đơn vị sang đất bạn tìm kiếm hài cốt liệt sĩ, tôi thấy vừa lạ vừa sợ, riết rồi quen, mỗi khi tìm đúng vị trí liệt sĩ, nắm được hài cốt các ảnh mừng hết biết. Đến nay tôi đã tham gia 20 đợt tìm kiếm mộ liệt sĩ”.
Những vị trí chiến sĩ hy sinh không thể tìm thấy hài cốt, thể theo nguyện vọng thân nhân, các chiến sĩ K73 hốt từng nắm đất đưa về nghĩa trang hoặc trao cho gia đình chuyển về quê an táng.
Anh Dương Trọng Dật- em trai liệt sĩ Dương Trọng Chữ, quê xã Hiệp Sơn, huyện Kim Môn (Hải Dương) cho biết, vợ chồng anh được anh Năm Mại- cựu chiến binh Trung đoàn 320 sống sót trong trận càn ngày 4.5.1970 cùng cán bộ chiến sĩ K73 hai lần sang phum Cốc Téc, xã Chanh Tria, tỉnh Svây riêng tìm kiếm hài cốt anh Chữ và cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 320 hy sinh.
“Thế nhưng tìm không được, cuối cùng cũng chỉ bốc được nắm đất nơi anh tôi và đồng đội hy sinh đưa về nghĩa trang TP.HCM an táng” - anh Dật xúc động nói.
Đượm tình quốc tế
Suốt 10 năm kể từ ngày thành lập, cán bộ, chiến sĩ Đội K73 có mặt tại hàng trăm phum, sóc ở 73 xã, phường của 7 huyện, thị thuộc tỉnh SVây riêng và thủ đô Phnom Penh để tìm kiếm, cất bốc hài cốt liệt sĩ. Trong công việc nặng nghĩa tình này, các cán bộ, chiến sĩ K73 không hề đơn độc, mà luôn nhận được sự ủng hộ, hợp tác của đồng bào sở tại, đặc biệt là cán bộ chiến sĩ Đội hợp tác của bạn.
Là những người lính của thời bình được làm công việc thiêng liêng này, chúng tôi vô cùng xúc động và kính trọng sự hy sinh của những người lính thế hệ trước. Chúng tôi nguyện gắng hết sức mình để đưa được nhiều liệt sĩ về với quê hương.
Chiến sĩ Bùi Minh Đăng
Đại tá Hoàng cho biết, Đội hợp tác của bạn ở tỉnh Svây Riêng và thủ đô Phnom Penh không những thông báo kịp thời với nhân dân, chính quyền, các lực lượng vũ trang địa phương về nhiệm vụ của K73 mà còn bảo vệ an toàn cho đơn vị trong khi làm nhiệm vụ.
Ở nhiều nơi, nhân dân và chính quyền bạn còn tổ chức thăm, tặng quà cho cán bộ, chiến sĩ K73 trong khi làm nhiệm vụ. Các nhà chùa thì bố trí chỗ ăn, ngủ cho cán bộ chiến sĩ K73. “Nơi anh trai tôi và toàn bộ Ban chỉ huy Trung đoàn 320 hy sinh, bà con nông dân xã Chanh Tria cứ đến ngày 4.5 lại đem nhang ra thắp cầu vong linh liệt sĩ Việt Nam”- anh Dương Trọng Dật xúc động.
Khuynh Diệp