Những năm gần đây, cùng với sự phát triển, gia tăng về số lượng các nhà ngoại cảm, ngày càng nhiều thân nhân liệt sỹ phải “gánh chịu” những mặt trái của việc tìm hài cốt người thân bằng phương pháp áp vong, ngoại cảm. Đã có hàng trăm thân nhân liệt sỹ mắc các chứng bệnh tâm thần hoặc chết trong quá trình áp vong.
Điều này không chỉ gây nên sự bức xúc trong đông đảo người dân có người thân hy sinh trong chiến tranh, mà còn thu hút sự chú ý của nhiều vị nguyên là tướng lĩnh, tư lệnh các quân đoàn thời chiến. Mới đây, sau Trung tướng Nguyễn Quốc Thước (nguyên Tư lệnh Quân đoàn 3, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Cựu chiến binh Việt Nam, nguyên Đại biểu Quốc hội khóa IX, X, XI), nhiều vị tướng khác của Quân đội nhân dân Việt Nam đã bày tỏ quan điểm của mình về vấn đề trên với báo điện tử Giáo dục Việt Nam.
Trung tướng Phạm Xuân Thệ và câu chuyện tìm hài cốt đồng đội bằng phương pháp ngoại cảm.
Trong cuộc giao lưu trực tuyến với báo điện tử Giáo dục Việt Nam nhân kỷ niệm 64 năm ngày Thương binh liệt sỹ, 27/7/2011, Trung tướng Phạm Xuân Thệ, nguyên Tư lệnh quân khu I, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân đã kể lại những câu chuyện chân thực về "khả năng" của một nhà ngoại cảm nổi tiếng trong việc tìm hài cốt đồng đội mình.
Ông kể rằng, gần đây nhất, một nhà ngoại cảm có tiếng được gia đình đồng chí chính trị viên Đại đội 11, Tiểu đoàn 9, Trung đoàn 66, Sư đoàn 304 nhờ tìm hài cốt (đơn vị mà Tướng Thệ làm đại đội trưởng). Sau khi xem xét, nhà ngoại cảm phán hiện tại đồng chí này vẫn đang “nằm” trong hầm chữ A, chưa được lấy ra.
"Nghe thấy vậy, tôi hoàn toàn không chịu”, tướng Thệ nói. Bởi vì, theo lời Trung tướng, ngày 30/5/1972, khi đơn vị ông hành quân từ động Ông Do (cách thị xã Quảng Trị khoảng 20km) tới một điểm có địa danh là Tân Téo thì bị địch đánh bom, đồng chí chính trị viên hi sinh tại chỗ. Ngay sau đó, đơn vị đã tổ chức mai táng, có mộ chí đàng hoàng, không thể nằm trong một hầm chữ A nào đó như lời nhà ngoại cảm.
Và quả thực hài cốt của đồng chí chính trị viên này đã được đội quy tập mộ liệt sỹ của Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Quảng Trị đưa vào nghĩa trang tỉnh.
Trường hợp thứ 2: “Cũng qua nhà ngoại cảm, gia đình đồng chí Trưởng phòng tài chính thuộc Cục Tài chính – Bộ Quốc phòng đi tìm hài cốt người anh hi sinh ngày 1/4/1972 tại Động Toàn (Cam Lộ, Quảng Trị). Khi đồng chí này bị thương, đồng đội đã đưa về đội phẫu của trung đoàn, sau đó hy sinh tại đây. Theo thông tin tôi biết, đồng chí này đã được mai táng ở phía đông nam Động Toàn, bên bờ sông Đakrông.
Tuy nhiên, nhà ngoại cảm khẳng định hài cốt liệt sỹ này được mai táng tại xã Cam Chính (Cam Lộ, Quảng Trị) trong khi xã Cam Chính 10 ngày sau mới được chúng tôi giải phóng. Không có lý gì đơn vị lại đưa liệt sỹ tới nơi chưa giải phóng để chôn cất.
Sau một thời gian tìm kiếm ở Cam Lộ nhiều lần không thấy hài cốt anh, em trai liệt sỹ mang theo tấm bản đồ khu vực tác chiến trong trận đánh liệt sỹ kia đã hy sinh tới gặp tôi. Chính tay tôi vẽ và chỉ vị trí của trạm phẫu trung đoàn – nơi mà anh đồng chí đó hy sinh và chôn cất. Sau đó, gia đình và đồng đội liệt sỹ vào tìm và thấy cả hài cốt cũng như các di vật còn để lại. Trong đó có chiếc bi – đông đựng nước khắc tên liệt sỹ”.
Sau hai câu chuyện về việc tìm hài cốt liệt sỹ bằng phương pháp ngoại cảm, Trung tướng Phạm Xuân Thệ khẳng định, dùng phương pháp ngoại cảm rất tốn kém nhưng không hiệu quả.
Trung tướng Trần Linh: “Cần kiên quyết vạch mặt ngoại cảm lừa đảo và công khai danh tính trên thông tin đại chúng”.
Trung tướng Trần Linh (nguyên Phó Tư lệnh về Chính trị Bộ đội Quốc phòng) cho rằng, việc tìm hài cốt liệt sỹ sau chiến tranh với người dân Việt Nam ta là vấn đề tình cảm, tâm linh rất sâu sắc. Hầu hết những gia đình thân nhân liệt sỹ mà ông từng tiếp xúc đều có nguyện vọng tha thiết đón hài cốt con em mình về quê hương an táng. Do đó, khi có bất kỳ cơ hội nào, các thân nhân liệt sỹ sẽ tìm mọi cách để tìm kiếm thông tin về nơi hy sinh của con em để có thêm cơ sở tìm kiếm.
Điều đáng buồn là có một số kẻ đã lợi dụng chiến tranh, lợi dụng ước vọng của các thân nhân liệt sỹ, mạo xưng mình là ngoại cảm, dùng nhiều thủ đoạn giả mạo, đánh lừa để tiến hành tìm hài cốt liệt sỹ, mưu lợi cá nhân, ông nói.
Tướng Linh kể rằng, ông đã chứng kiến một nhà ngoại cảm “rởm” tên Cường, quê ở Phú Thọ tiến hành tìm hài cốt liệt sỹ cho một đơn vị. Nhà ngoại cảm này đã sử dụng xương động vật giả làm xương liệt sỹ ở Bắc Kạn. Rất may là đơn vị trên đã điều tra và bắt quả tang, khiến nhà ngoại cảm bị truy tố trước pháp luật và chịu mức án 8 năm tù giam.
Ông khẳng khái nói rằng: “Đối với “loại người này”, theo tôi cần kiên quyết vạch mặt, tùy vào mức độ mà xử lý. Nếu hành vi lừa đảo nghiêm trọng, cần thiết thì truy tố và xử lý bằng pháp luật để hoạt động ngang nhiên lừa dối ấy không còn gây tổn thất, đau xót cho các gia đình thân nhân liệt sỹ thêm nữa”.
Bên cạnh đó, theo ông, với những vụ lừa đảo của các nhà ngoại cảm cần phải đưa công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng cho mọi người thấy sự thật. Tránh trường hợp đưa thông tin mập mờ sẽ gây tâm lý hoang mang cho những người có thân nhân là liệt sỹ.
Tướng Huỳnh Đắc Hương: “Lừa đảo thân nhân liệt sỹ là bất nhân lắm!”
Nói về việc tìm hài cốt liệt sỹ bằng phương pháp ngoại cảm, Thiếu tướng Huỳnh Đắc Hương (nguyên Phó Tư lệnh Quân khu II, nguyên Thứ trưởng Bộ LĐTBXH) cho biết, khi còn làm Thứ trưởng Bộ LĐTBXH, ông đã “đứng ở phe nghi ngờ” đối với các nhà ngoại cảm.
Ông nói thêm, những hành động lợi dụng hậu quả chiến tranh để lừa đảo sẽ làm cho các gia đình thân nhân liệt sỹ đã thiệt thòi, nay càng đau đớn hơn. Ông nhấn mạnh: “Lừa đảo thân nhân liệt sỹ là bất nhân lắm!”.
Ông đề nghị các kênh truyền thông tuyên truyền cho đông đảo người dân được biết để cảnh giác. Đồng thời cần phải chỉ rõ trách nhiệm của những ngoại cảm “rởm”, tránh tình trạng “nửa úp, nửa mở” khiến người dân không thể phân biệt được, tướng Hương nói.